• Przejdź do menu głównego
• Przejdź do treści
• Przejdź do stopki

Publikacja zbierająca najważniejsze zasady i standardy realizacji procesów budżetów partycypacyjnych, została przygotowana przez grono osób zaangażowanych w realizację tego typu mechanizmów w kilku miastach Polski, reprezentujących zarówno środowisko samorządowe, jak i organizacje pozarządowe.

Zaprezentowano w niej uniwersalny model procesu budżetu partycypacyjnego oraz minimalne standardy realizacji poszczególnych jego etapów. Dokument ten jest pomyślany jako punkt odniesienia dla przedstawicieli samorządów, organizacji pozarządowych oraz „zwykłych” mieszkańców, chcących dopiero wprowadzić w swojej jednostce terytorialnej budżet partycypacyjny lub udoskonalić funkcjonującą już procedurę.

Autorzy: praca zbiorowa pod red. Ewy Stokłuski

Projekt graficzny: Studio Kotbury

Rok wydania: 2013, 2015 (II wydanie)

Organizacje pozarządowe, jeśli w ogóle pojawiają się jako rzecznicy, to często sposób, w jaki to czynią (lub do którego są przez innych redukowane), sprowadza się do używania raczej emocji niż argumentów i różnych form veta zamiast propozycji rozwiązań. Takie działania są potrzebne i skuteczne jako instrumenty rzecznictwa, ale nie powinny być jedynymi. Mamy nadzieję, że lektura tej książki będzie pomocna w wykorzystywaniu różnorodnych sposobów budowania przekazu rzeczniczego. (…)

Książka powstała z przekonania, że w działaniach organizacji rzeczniczych (zarówno tych funkcjonujących ogólnopolsko, jak i lokalnie) tego rodzaju podejście jest istotnie potrzebne, a żeby je prowadzić, potrzebne są określone kompetencje. Nie da się ich nabyć wyłącznie poprzez lekturę niniejszego podręcznika, ale jest szansa, że pomoże on nieco uporządkować wiedzę w tym zakresie. (…)
/ze wstępu/

Autorzy: Jan Herbst, Jakub Rozenbaum, Jan Jakub Wygnański

Wsparcie: Zofia Komorowska

Projekt graficzny: Studio Kotbury

Rok wydania: 2013

Projekt realizowaliśmy w partnerstwie z Instytutem Spraw Publicznych oraz Gminą Dąbrowa Górnicza.

Celem naszego wspólnego przedsięwzięcia było zbudowanie trwałych podstaw dla prowadzenia skutecznego dialogu obywatelskiego w Dąbrowie Górniczej, m.in. poprzez ewaluację dotychczasowych działań konsultacyjnych prowadzonych w tym mieście oraz wypracowanie regulaminu konsultacji społecznych dla Dąbrowy. W ramach projektu przygotowaliśmy też narzędzia do ewaluacji procesów konsultacyjnych, które przedstawiciele samorządu mogą samodzielnie stosować w kolejnych latach. Powstał także Miejski Niezbędnik Konsultacyjny i online’owy przewodnik po procesach konsultacyjnych.

Do zadań Stoczni należało przeprowadzenie ewaluacji dwóch kolejnych edycji Dąbrowskiego Budżetu Partycypacyjnego (na lata 2014 i 2015) i wsparcie Urzędu Miejskiego w wypracowaniu rekomendacji dotyczących ewentualnych zmian w procedurze na kolejne lata. Efektem tych prac były m.in. dwa raporty ewaluacyjne – dotyczące edycji 2014 i 2015.

Doradzaliśmy także w procesie powstawania regulaminu konsultacji.

W styczniu 2015 r. zorganizowaliśmy wspólnie z partnerami konferencję “Pierwsze lata budżetów partycypacyjnych w Polsce”.

Dla Stoczni projekt  ten był kontynuacją  i  poszerzeniem  współpracy z samorządem Gminy Dąbrowa Górnicza, który wspieraliśmy już w 2013 r. w przygotowaniu modelu pierwszej edycji Dąbrowskiego Budżetu Partycypacyjnego.

Projekt był współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego.

Celem projektu, który realizowaliśmy jako partner Centrum Komunikacji Społecznej Urzędu m.st. Warszawy, było opracowanie i przetestowanie modelowego narzędzia wzmacniającego zdolności samorządu w dziedzinie określania standardów usług publicznych i planowania ich rozwoju – tworzenia strategii.

Projekt zrealizowaliśmy we wszystkich dzielnicach Warszawy i siedmiu gminach ościennych stolicy.

W jego trakcie gromadziliśmy wiedzę na temat różnych sposobów oceny jakości świadczonych usług w pięciu kategoriach: edukacyjnych (w tym przedszkolnych i szkolnych), zdrowotnych, kulturalnych, komunalnych i komunikacyjnych. Przygotowaliśmy także konkretne narzędzia, które mogą być przydatne samorządom w zbieraniu wiedzy na ich temat.

W ramach projektu Stocznia odpowiadała przede wszystkim za zaprojektowanie i zrealizowanie badań jakościowych. Celem tych badań było zdiagnozowanie potrzeb odbiorców usług przedszkolnych (na terenie Pragi Północ i Targówka) oraz kulturalnych (na terenie Pragi Południe i gminy Michałowice) oraz ocena z ich perspektywy jakości obecnie świadczonych usług.

Ponadto wspieraliśmy Centrum Komunikacji Społecznej w projektowaniu badań ilościowych oraz tworzeniu kwestionariuszy, które były w ich trakcie wykorzystywane.

Wyniki tych badań były wsparciem dla grup roboczych pracujących w dzielnicach przy tworzeniu strategii rozwoju określonych usług.

Podsumowaniem projektu jest publikacja „Od diagnozy do strategii. Partycypacyjne planowanie usług publicznych w samorządach lokalnych”.

Projekt realizowaliśmy przy wsparciu Unii Europejskiej w ramach Programu Operacyjnego Pomoc Techniczna.

Projekt, który realizowaliśmy w partnerstwie z Gminą Miasta Gdynia oraz brytyjską organizacją Involve, powstał z obserwacji i praktycznych doświadczeń 3 lat działania w Stoczni Laboratorium Partycypacji Obywatelskiej i był jego rozwinięciem.

Zasadniczym jego celem było podniesienie kompetencji organizacji pozarządowych, samorządów lokalnych i instytucji publicznych w zakresie zdiagnozowanych obszarów problemowych dotyczących partycypacji obywatelskiej: niskiej jakość procesów partycypacyjnych i ich fasadowego charakteru, wąskiego zakresu zastosowań technik partycypacyjnych, nikłego włączania obywateli w planowanie i recenzowanie działań instytucji publicznych oraz tworzenia lokalnych strategii w oderwaniu od potrzeb i opinii osób, których dotyczą. W odpowiedzi na te problemy zorganizowaliśmy 4 seminaria szkoleniowe z udziałem zagranicznych ekspertów, poświęcone następującym tematom:

Seminaria podsumowaliśmy w postaci publikacje on-line zbierających materiały z poszczególnych spotkań, opisy dobrych praktyk, tłumaczenia zagranicznych tekstów oraz wskazówki do publikacji i zasobów internetowych z danego obszaru. Z publikacjami i nagraniami z seminariów można się zapoznać na portalu www.partycypacjaobywatelska.pl.

Projekt obejmował też część praktyczną, polegającą na partycypacyjnej recenzji usług świadczonych przez Centrum Aktywności Seniora w Gdyni.

Dodatkowym elementem projektu były działania na rzecz integracji środowiska osób i instytucji zajmujących się w praktyce partycypacją. W tym celu w maju 2014 r. zorganizowaliśmy pierwsze w Polsce Forum Praktyków Partycypacji -przestrzeń do wymiany doświadczeń w obszarze partycypacji i wzajemnego uczenia się.

W ramach projektu rozbudowywaliśmy także portal www.partycypacjobywatelska.pl.

Projekt realizowaliśmy dzięki wsparciu Szwajcarii w ramach szwajcarskiego programu współpracy z nowymi krajami członkowskimi Unii Europejskiej.

        

Celem projektu było przygotowanie i przetestowanie innowacyjnego modelu wspomagania procesu tworzenia polityk publicznych oraz sposobów poszukiwania praktycznych rozwiązań dla problemów, które pojawiają się w trakcie ich realizacji. Jego istotą było specyficzne połączenie wielosektorowości, partycypacji, innowacji.

Istotą testowanej przez nas metodologii było uznanie uzupełniających się kompetencji różnych interesariuszy, a nie tylko ekspertów w definiowaniu problemów, projektowaniu innowacyjnych rozwiązań (co-design) oraz sugerowaniu działań.

W fazie przygotowawczej projektu przeprowadziliśmy przegląd technik typu collective problem solving. Natomiast w fazie pilotażowej na kilku wybranych zagadnieniach przetestowaliśmy przygotowaną przez nas metodologię. Wykorzystaliśmy ją m.in. do wypracowania propozycji:

• zasad korzystania z bezpłatnego czasu antenowego na kampanie społeczne w mediach publicznych przez organizacje pożytku publicznego (proces organizowany wspólnie z Krajową Radą Radiofonii i Telewizji oraz Departament Pożytku Publicznego MPiPS);
• sposobu wyboru projektów finansowanych w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego (proces organizowany wspólnie z Departamentem EFS Ministerstwa Rozwoju Regionalnego);
• operacjonalizacji tzw. mechanizmu rozwoju kierowanego przez społeczność (proces organizowany wspólnie z Departamentem EFS Ministerstwa Rozwoju Regionalnego).

W każdym z tych przypadków przeprowadziliśmy cały proces – od diagnozy problemu, poprzez prace analityczne, warsztat diagnostyczny, warsztaty co-design po przygotowanie scenariuszy rozwiązań.

W ramach projektu uruchomiliśmy także stronę, na której prezentowaliśmy m.in. wszystkie przeprowadzone przez nas procesy.

Projekt realizowaliśmy dzięki wsparciu z Trust for Civil Society in Central and Eastern Europe.

Realizowana przez nas ewaluacja programu English Teaching Polsko-Amerykańskiej Fundacji Wolności, którego operatorem jest Nidzicka Fundacja Rozwoju NIDA składała się z dwóch etapów – planowania i realizacji ewaluacji.

Proces planowania ewaluacji opierał się na analizie dokumentacji programu oraz warsztatach z udziałem przedstawicieli NIDY, PAFW oraz Grupy doradczej Programu. W efekcie tych działań opracowaliśmy szczegółową koncepcję badań ewaluacyjnych i monitoringu, w tym tzw. „teorię programu”, kluczowe pytania ewaluacyjne, odpowiadające im metody i wskaźniki oraz narzędzia badawcze / monitoringowe.

Podczas planowania wypracowaliśmy wielomodułową koncepcję badania ewaluacyjnego, którego realizacja została zaplanowana na niemal 2 lata.

Od września 2012 roku przeprowadzić analizę wniosków konkursowych, dwie tury studium przypadku w 6 wybranych szkołach (pierwsze wizyty miały miejsce w okresie październik-grudzień 2012 r., druga tura odbyła się niemal rok później w listopadzie i grudniu 2013 r.), ankietę papierową (PAPI) z rodzicami dzieci biorących udział w projektach, ale także z rodzicami uczniów „nieprojektowych”, ankietę internetową (CAPI) z gimnazjalistami biorącymi udział w projektach oraz analizę badań i publikacji związanych z edukacją językową w Polsce.

Ostatnim etapem badania była ankieta dystrybuowana wśród wszystkich nauczycieli, którzy w ramach dofinansowania z programu English Teaching realizowali dodatkowe zajęcia z języka angielskiego w swoich szkołach.

Projekt „Decydujmy Razem” był pilotażowym przedsięwzięciem realizowanym od 2010 do 2014 r. w 108 gminach i powiatach z całej Polski, którego celem było wypracowanie modeli partycypacji publicznej z wykorzystaniem animacji społecznej oraz upowszechnianie tych modeli w społecznościach lokalnych.

Projekt był wspólnym przedsięwzięciem Ministerstwa Rozwoju Regionalnego, Instytutu Spraw Publicznych, Fundacji Partnerstwo dla Środowiska, Centrum Wspierania Aktywności Lokalnej CAL, Fundacji Rozwoju Demokracji Lokalnej, Fundacji Inicjatyw Społeczno-Ekonomicznych oraz Fundacji „Fundusz Współpracy”.

Naszym zadaniem (jako usługi zleconej) było przeprowadzenie ewaluacji wdrażania projektu w 60 gminach i powiatach objętych wsparciem Fundacji Rozwoju Demokracji Lokalnej. Celem ewaluacji było zweryfikowanie skuteczności metody FRDL oraz opis uwarunkowań rozwoju partycypacji obywatelskiej w objętych projektem społecznościach.

Głównym celem dwuetapowego projektu “Jak usłyszeć głos seniora? Praktyczny przewodnik włączania osób starszych w procesy decyzyjne” było stworzenie praktycznego i przystępnego w formie podręcznika, zawierającego wskazówki dotyczące organizowania i prowadzenia różnego rodzaju procesów konsultacyjnych w udziałem osób starszych.

Na podstawie podręcznika przygotowaliśmy także scenariusz szkolenia na temat partycypacji obywatelskiej osób starszych dla przedstawicieli jednostek samorządu terytorialnego i podległych im instytucji działających na rzecz takich osób oraz przeprowadziliśmy dwa pilotażowe szkolenia – w Warszawie i Gdyni.

Projekt realizowaliśmy dzięki współfinansowaniu go przez Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej w ramach dwóch edycji Rządowego Programu na rzecz Aktywności Społecznej Osób Starszych na lata 2012-2013 oraz ze środków Fundacji im. Stefana Batorego.

Poprzez nasz projekt staraliśmy się uczynić ewaluację bardziej przyjazną i zrozumiałą dla realizatorów projektów kulturalnych, zwłaszcza tych dotyczących edukacji kulturalnej. Chcieliśmy by ewaluacja z procesu o często nikłym przełożeniu na realizowane programy, stała się pożytecznym narzędziem pozwalającym na wartościowy rozwój przedsięwzięć.

Mając na uwadze specyfikę projektów kulturalnych (ich ogromną różnorodność zarówno jeśli chodzi o tematykę, skalę, jak i odbiorców) oraz ograniczenia z jakimi borykają się organizacje i instytucje kultury (ograniczone środki, niewielkie zespoły, brak specjalistów od ewaluacji) zależało nam na uczynieniu procesu badawczego jak najmniej uciążliwym i bardziej przydatnym.

Przez kilka miesięcy wspólnie z trzema instytucjami realizującymi projekty w obszarze kultury pracowaliśmy nad narzędziami ewaluacyjnymi. Naszymi partnerami byli:

• Centrum Sztuki Dziecka z Poznania;
• Stowarzyszenie “De Facto” z Płocka;
• Stowarzyszenie “Z Siedzibą w Warszawie”.

W wyniku tych prac powstał zestaw przydatnych metod (m.in. kupon ewaluacyjny, kostka ewaluacyjna, formularz do obserwacji wydarzeń) oraz „Miniporadnik ewaluacyjny”, w którym próbowaliśmy odpowiedzieć na często zadawane pytania: jak dobrze przygotować projekt do ewaluacji, jak skutecznie ją przeprowadzić oraz jak mądrze korzystać z jej wyników.

Projekt był realizowany w ramach Programu Edukacja kulturalna i był współfinansowany ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego.