• Przejdź do menu głównego
• Przejdź do treści
• Przejdź do stopki

Organizacje pozarządowe, jeśli w ogóle pojawiają się jako rzecznicy, to często sposób, w jaki to czynią (lub do którego są przez innych redukowane), sprowadza się do używania raczej emocji niż argumentów i różnych form veta zamiast propozycji rozwiązań. Takie działania są potrzebne i skuteczne jako instrumenty rzecznictwa, ale nie powinny być jedynymi. Mamy nadzieję, że lektura tej książki będzie pomocna w wykorzystywaniu różnorodnych sposobów budowania przekazu rzeczniczego. (…)

Książka powstała z przekonania, że w działaniach organizacji rzeczniczych (zarówno tych funkcjonujących ogólnopolsko, jak i lokalnie) tego rodzaju podejście jest istotnie potrzebne, a żeby je prowadzić, potrzebne są określone kompetencje. Nie da się ich nabyć wyłącznie poprzez lekturę niniejszego podręcznika, ale jest szansa, że pomoże on nieco uporządkować wiedzę w tym zakresie. (…)
/ze wstępu/

Autorzy: Jan Herbst, Jakub Rozenbaum, Jan Jakub Wygnański

Wsparcie: Zofia Komorowska

Projekt graficzny: Studio Kotbury

Rok wydania: 2013

Projekt realizowaliśmy w partnerstwie z Instytutem Spraw Publicznych oraz Gminą Dąbrowa Górnicza.

Celem naszego wspólnego przedsięwzięcia było zbudowanie trwałych podstaw dla prowadzenia skutecznego dialogu obywatelskiego w Dąbrowie Górniczej, m.in. poprzez ewaluację dotychczasowych działań konsultacyjnych prowadzonych w tym mieście oraz wypracowanie regulaminu konsultacji społecznych dla Dąbrowy. W ramach projektu przygotowaliśmy też narzędzia do ewaluacji procesów konsultacyjnych, które przedstawiciele samorządu mogą samodzielnie stosować w kolejnych latach. Powstał także Miejski Niezbędnik Konsultacyjny i online’owy przewodnik po procesach konsultacyjnych.

Do zadań Stoczni należało przeprowadzenie ewaluacji dwóch kolejnych edycji Dąbrowskiego Budżetu Partycypacyjnego (na lata 2014 i 2015) i wsparcie Urzędu Miejskiego w wypracowaniu rekomendacji dotyczących ewentualnych zmian w procedurze na kolejne lata. Efektem tych prac były m.in. dwa raporty ewaluacyjne – dotyczące edycji 2014 i 2015.

Doradzaliśmy także w procesie powstawania regulaminu konsultacji.

W styczniu 2015 r. zorganizowaliśmy wspólnie z partnerami konferencję “Pierwsze lata budżetów partycypacyjnych w Polsce”.

Dla Stoczni projekt  ten był kontynuacją  i  poszerzeniem  współpracy z samorządem Gminy Dąbrowa Górnicza, który wspieraliśmy już w 2013 r. w przygotowaniu modelu pierwszej edycji Dąbrowskiego Budżetu Partycypacyjnego.

Projekt był współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego.

Celem projektu, który realizowaliśmy jako partner Centrum Komunikacji Społecznej Urzędu m.st. Warszawy, było opracowanie i przetestowanie modelowego narzędzia wzmacniającego zdolności samorządu w dziedzinie określania standardów usług publicznych i planowania ich rozwoju – tworzenia strategii.

Projekt zrealizowaliśmy we wszystkich dzielnicach Warszawy i siedmiu gminach ościennych stolicy.

W jego trakcie gromadziliśmy wiedzę na temat różnych sposobów oceny jakości świadczonych usług w pięciu kategoriach: edukacyjnych (w tym przedszkolnych i szkolnych), zdrowotnych, kulturalnych, komunalnych i komunikacyjnych. Przygotowaliśmy także konkretne narzędzia, które mogą być przydatne samorządom w zbieraniu wiedzy na ich temat.

W ramach projektu Stocznia odpowiadała przede wszystkim za zaprojektowanie i zrealizowanie badań jakościowych. Celem tych badań było zdiagnozowanie potrzeb odbiorców usług przedszkolnych (na terenie Pragi Północ i Targówka) oraz kulturalnych (na terenie Pragi Południe i gminy Michałowice) oraz ocena z ich perspektywy jakości obecnie świadczonych usług.

Ponadto wspieraliśmy Centrum Komunikacji Społecznej w projektowaniu badań ilościowych oraz tworzeniu kwestionariuszy, które były w ich trakcie wykorzystywane.

Wyniki tych badań były wsparciem dla grup roboczych pracujących w dzielnicach przy tworzeniu strategii rozwoju określonych usług.

Podsumowaniem projektu jest publikacja „Od diagnozy do strategii. Partycypacyjne planowanie usług publicznych w samorządach lokalnych”.

Projekt realizowaliśmy przy wsparciu Unii Europejskiej w ramach Programu Operacyjnego Pomoc Techniczna.

Projekt, który realizowaliśmy w partnerstwie z Gminą Miasta Gdynia oraz brytyjską organizacją Involve, powstał z obserwacji i praktycznych doświadczeń 3 lat działania w Stoczni Laboratorium Partycypacji Obywatelskiej i był jego rozwinięciem.

Zasadniczym jego celem było podniesienie kompetencji organizacji pozarządowych, samorządów lokalnych i instytucji publicznych w zakresie zdiagnozowanych obszarów problemowych dotyczących partycypacji obywatelskiej: niskiej jakość procesów partycypacyjnych i ich fasadowego charakteru, wąskiego zakresu zastosowań technik partycypacyjnych, nikłego włączania obywateli w planowanie i recenzowanie działań instytucji publicznych oraz tworzenia lokalnych strategii w oderwaniu od potrzeb i opinii osób, których dotyczą. W odpowiedzi na te problemy zorganizowaliśmy 4 seminaria szkoleniowe z udziałem zagranicznych ekspertów, poświęcone następującym tematom:

Seminaria podsumowaliśmy w postaci publikacje on-line zbierających materiały z poszczególnych spotkań, opisy dobrych praktyk, tłumaczenia zagranicznych tekstów oraz wskazówki do publikacji i zasobów internetowych z danego obszaru. Z publikacjami i nagraniami z seminariów można się zapoznać na portalu www.partycypacjaobywatelska.pl.

Projekt obejmował też część praktyczną, polegającą na partycypacyjnej recenzji usług świadczonych przez Centrum Aktywności Seniora w Gdyni.

Dodatkowym elementem projektu były działania na rzecz integracji środowiska osób i instytucji zajmujących się w praktyce partycypacją. W tym celu w maju 2014 r. zorganizowaliśmy pierwsze w Polsce Forum Praktyków Partycypacji -przestrzeń do wymiany doświadczeń w obszarze partycypacji i wzajemnego uczenia się.

W ramach projektu rozbudowywaliśmy także portal www.partycypacjobywatelska.pl.

Projekt realizowaliśmy dzięki wsparciu Szwajcarii w ramach szwajcarskiego programu współpracy z nowymi krajami członkowskimi Unii Europejskiej.

        

Celem projektu było przygotowanie i przetestowanie innowacyjnego modelu wspomagania procesu tworzenia polityk publicznych oraz sposobów poszukiwania praktycznych rozwiązań dla problemów, które pojawiają się w trakcie ich realizacji. Jego istotą było specyficzne połączenie wielosektorowości, partycypacji, innowacji.

Istotą testowanej przez nas metodologii było uznanie uzupełniających się kompetencji różnych interesariuszy, a nie tylko ekspertów w definiowaniu problemów, projektowaniu innowacyjnych rozwiązań (co-design) oraz sugerowaniu działań.

W fazie przygotowawczej projektu przeprowadziliśmy przegląd technik typu collective problem solving. Natomiast w fazie pilotażowej na kilku wybranych zagadnieniach przetestowaliśmy przygotowaną przez nas metodologię. Wykorzystaliśmy ją m.in. do wypracowania propozycji:

• zasad korzystania z bezpłatnego czasu antenowego na kampanie społeczne w mediach publicznych przez organizacje pożytku publicznego (proces organizowany wspólnie z Krajową Radą Radiofonii i Telewizji oraz Departament Pożytku Publicznego MPiPS);
• sposobu wyboru projektów finansowanych w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego (proces organizowany wspólnie z Departamentem EFS Ministerstwa Rozwoju Regionalnego);
• operacjonalizacji tzw. mechanizmu rozwoju kierowanego przez społeczność (proces organizowany wspólnie z Departamentem EFS Ministerstwa Rozwoju Regionalnego).

W każdym z tych przypadków przeprowadziliśmy cały proces – od diagnozy problemu, poprzez prace analityczne, warsztat diagnostyczny, warsztaty co-design po przygotowanie scenariuszy rozwiązań.

W ramach projektu uruchomiliśmy także stronę, na której prezentowaliśmy m.in. wszystkie przeprowadzone przez nas procesy.

Projekt realizowaliśmy dzięki wsparciu z Trust for Civil Society in Central and Eastern Europe.

Realizowana przez nas ewaluacja programu English Teaching Polsko-Amerykańskiej Fundacji Wolności, którego operatorem jest Nidzicka Fundacja Rozwoju NIDA składała się z dwóch etapów – planowania i realizacji ewaluacji.

Proces planowania ewaluacji opierał się na analizie dokumentacji programu oraz warsztatach z udziałem przedstawicieli NIDY, PAFW oraz Grupy doradczej Programu. W efekcie tych działań opracowaliśmy szczegółową koncepcję badań ewaluacyjnych i monitoringu, w tym tzw. „teorię programu”, kluczowe pytania ewaluacyjne, odpowiadające im metody i wskaźniki oraz narzędzia badawcze / monitoringowe.

Podczas planowania wypracowaliśmy wielomodułową koncepcję badania ewaluacyjnego, którego realizacja została zaplanowana na niemal 2 lata.

Od września 2012 roku przeprowadzić analizę wniosków konkursowych, dwie tury studium przypadku w 6 wybranych szkołach (pierwsze wizyty miały miejsce w okresie październik-grudzień 2012 r., druga tura odbyła się niemal rok później w listopadzie i grudniu 2013 r.), ankietę papierową (PAPI) z rodzicami dzieci biorących udział w projektach, ale także z rodzicami uczniów „nieprojektowych”, ankietę internetową (CAPI) z gimnazjalistami biorącymi udział w projektach oraz analizę badań i publikacji związanych z edukacją językową w Polsce.

Ostatnim etapem badania była ankieta dystrybuowana wśród wszystkich nauczycieli, którzy w ramach dofinansowania z programu English Teaching realizowali dodatkowe zajęcia z języka angielskiego w swoich szkołach.

Projekt „Decydujmy Razem” był pilotażowym przedsięwzięciem realizowanym od 2010 do 2014 r. w 108 gminach i powiatach z całej Polski, którego celem było wypracowanie modeli partycypacji publicznej z wykorzystaniem animacji społecznej oraz upowszechnianie tych modeli w społecznościach lokalnych.

Projekt był wspólnym przedsięwzięciem Ministerstwa Rozwoju Regionalnego, Instytutu Spraw Publicznych, Fundacji Partnerstwo dla Środowiska, Centrum Wspierania Aktywności Lokalnej CAL, Fundacji Rozwoju Demokracji Lokalnej, Fundacji Inicjatyw Społeczno-Ekonomicznych oraz Fundacji „Fundusz Współpracy”.

Naszym zadaniem (jako usługi zleconej) było przeprowadzenie ewaluacji wdrażania projektu w 60 gminach i powiatach objętych wsparciem Fundacji Rozwoju Demokracji Lokalnej. Celem ewaluacji było zweryfikowanie skuteczności metody FRDL oraz opis uwarunkowań rozwoju partycypacji obywatelskiej w objętych projektem społecznościach.

Głównym celem dwuetapowego projektu “Jak usłyszeć głos seniora? Praktyczny przewodnik włączania osób starszych w procesy decyzyjne” było stworzenie praktycznego i przystępnego w formie podręcznika, zawierającego wskazówki dotyczące organizowania i prowadzenia różnego rodzaju procesów konsultacyjnych w udziałem osób starszych.

Na podstawie podręcznika przygotowaliśmy także scenariusz szkolenia na temat partycypacji obywatelskiej osób starszych dla przedstawicieli jednostek samorządu terytorialnego i podległych im instytucji działających na rzecz takich osób oraz przeprowadziliśmy dwa pilotażowe szkolenia – w Warszawie i Gdyni.

Projekt realizowaliśmy dzięki współfinansowaniu go przez Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej w ramach dwóch edycji Rządowego Programu na rzecz Aktywności Społecznej Osób Starszych na lata 2012-2013 oraz ze środków Fundacji im. Stefana Batorego.

Poprzez nasz projekt staraliśmy się uczynić ewaluację bardziej przyjazną i zrozumiałą dla realizatorów projektów kulturalnych, zwłaszcza tych dotyczących edukacji kulturalnej. Chcieliśmy by ewaluacja z procesu o często nikłym przełożeniu na realizowane programy, stała się pożytecznym narzędziem pozwalającym na wartościowy rozwój przedsięwzięć.

Mając na uwadze specyfikę projektów kulturalnych (ich ogromną różnorodność zarówno jeśli chodzi o tematykę, skalę, jak i odbiorców) oraz ograniczenia z jakimi borykają się organizacje i instytucje kultury (ograniczone środki, niewielkie zespoły, brak specjalistów od ewaluacji) zależało nam na uczynieniu procesu badawczego jak najmniej uciążliwym i bardziej przydatnym.

Przez kilka miesięcy wspólnie z trzema instytucjami realizującymi projekty w obszarze kultury pracowaliśmy nad narzędziami ewaluacyjnymi. Naszymi partnerami byli:

• Centrum Sztuki Dziecka z Poznania;
• Stowarzyszenie “De Facto” z Płocka;
• Stowarzyszenie “Z Siedzibą w Warszawie”.

W wyniku tych prac powstał zestaw przydatnych metod (m.in. kupon ewaluacyjny, kostka ewaluacyjna, formularz do obserwacji wydarzeń) oraz „Miniporadnik ewaluacyjny”, w którym próbowaliśmy odpowiedzieć na często zadawane pytania: jak dobrze przygotować projekt do ewaluacji, jak skutecznie ją przeprowadzić oraz jak mądrze korzystać z jej wyników.

Projekt był realizowany w ramach Programu Edukacja kulturalna i był współfinansowany ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego.

Dom Kultury+ jest programem, organizowanym przez Narodowe Centrum Kultury, powstałym w efekcie Paktu dla Kultury. Celem Programu jest podniesienie jakości działania domów kultury.

Celem przeprowadzonej przez nas ewaluacji edycji 2010-2011 była odpowiedź na pytanie, jakie skutki dla domów kultury oraz ich lokalnych partnerów miało uczestnictwo w Programie Dom Kultury+. Szczegółowej analizie poddaliśmy również poszczególne instrumenty wsparcia beneficjentów w Programie.

Na badanie ewaluacyjne składało się kilka komponentów:

• analizy typu desk research
• warsztat z zespołem programu
• indywidualne wywiady pogłębione (IDIs) z ekspertami
• ankieta internetowa (CAWI) przeprowadzona wśród domów kultury biorących udział w Programie oraz ankieta telefoniczna (CATI) wśród ich partnerów.
• studia przypadku w gminach, w których działają domu kultury uczestniczące w Programie.

Na podstawie zebranych i poddanych analizie danych sformułowaliśmy rekomendacje dla kolejnych edycji Programu.